Techniek in Nederland 19e eeuw

TIN-19 is een grootschalige onderzoek- en publicatieprogramma over de geschiedenis van de techniek in Nederland in de negentiende eeuw.

Het zesdelige overzichtswerk Geschiedenis van de Techniek in Nederland. De wording van een moderne samenleving 1800-1890 vertelt het boeiende verhaal van de maatschappelijke omwenteling die in de negentiende eeuw van Nederland een geïndustrialiseerd land maakte. Techniek en technische wetenschappen speelden daarin een belangrijke rol. Op het gebied van infrastructuur, communicatie, gezondheidszorg, economische structuur, voeding, energievoorziening en nog tal van andere terreinen voltrokken zich fundamentele veranderingen, die leven en werken van de Nederlandse bevolking diep beïnvloedden. Veranderingen die de basis legden voor de samenleving waarin wij thans leven.

Boekenserie Techniek in Nederland 19e eeuw

TIN-19 bestaat uit zes delen.

100 JAAR TECHNISCHE REVOLUTIE

En toen was er licht…

Vuur, de lichtbron die mensen duizenden jaren hebben gebruikt; of het nu in de vorm van een kaars, een fakkel, een gas- of een olielamp was. In de negentiende eeuw vond echter een ommekeer plaats. Met het omdraaien van een schakelaar was er opeens licht. Dat Philips aan de wieg van de gloeilamp heeft gestaan, weet iedereen. Dat veel producten en productiemethoden zo ingrijpend veranderden, is veel minder bekend. Wat tot de negentiende eeuw op een bepaalde manier was gemaakt en gebruikt, werd nu in een periode van nog geen honderd jaar anders. Men had behoefte aan meer, beter, sneller, goedkoper. Hiervoor was een radicale revolutie nodig. Een technische revolutie die in krap honderd jaar de wereld op haar kop zou zetten en die daarmee het begin van de moderne tijd zou inluiden

Nog niet eerder is de ontwikkeling van een moderne samenleving beschreven in samenhang met de ontwikkeling van de techniek. Ingenieurs, ondernemers, arbeiders, overheid, opleiders, consumenten hadden hun eigen opvattingen over wat wenselijk was. Allen trachtten invloed uit te oefenen op de technische ontwikkeling. Door deze figuren in het verhaal te betrekken, krijgt de lezer meer dan een overzicht van uitvindingen, ontdekkingen, technische termen en beroemde namen. Techniek blijft altijd mensenwerk, en deze techniekgeschiedenis is dan ook een maatschappijgeschiedenis in de ware zin van het woord.

Industrialisering in Nederland

Historici beweerden doorgaans dat de industrialisering in Nederland trager verliep dan in andere landen. Zo ging Nederland veel later dan Groot-Brittannië en België over op de toepassing van stoom. Uit analyses van de techniekontwikkeling blijkt echter dat Nederland niet zozeer achterliep, maar een eigen industrialisatiepatroon en eigen patroon van techniekontwikkeling kende.

In de eerste vier delen komen innovaties in circa dertig sectoren aan de orde: papier, bier, riolering, rivierverbetering, machinebouw, grafische industrie, etc. De innovaties zijn

gegroepeerd in tien hoofdthema’s: landbouw en voeding; gezondheid en openbare hygiëne, waterstaat en infrastructuur, papier, druk en communicatie; textiel; gas, licht en elektriciteit; bouw; delfstoffen, machine- en scheepsbouw; chemie; stoom; telegrafie en telefonie. De laatste twee boekdelen behandelen thema’s die de innovatiestudies overkoepelen, zoals ondernemersgedrag, wetgeving en het ingenieursberoep en andere technische beroepen.

REDACTIE

Prof.dr.ir. H.W. Lintsen (hoofdredacteur), dr. M.S.C. Bakker, dr. E. Homburg, dr. D. van Lente, dr. J.W. Schot, dr.ir. G.P.J. Verbong

Het project was een samenwerkingsverband tussen diverse onderzoeksinstellingen, maatschappelijke organisaties en het bedrijfsleven. Bij de research waren dertig onderzoekers betrokken.

GRATIS ONLINE IN TE ZIEN